Trong thời đại công nghệ số, khi công nghệ thông tin len lỏi vào mọi lĩnh vực, nhu cầu kết nối giữa chuyên môn nghiệp vụ và giải pháp CNTT ngày càng cấp thiết. Đây chính là lý do khiến vị trí BA (Business Analyst), đặc biệt là ITBA (IT Business Analyst), trở thành “mắt xích vàng” trong các dự án chuyển đổi số, đặc biệt trong lĩnh vực ngân hàng – ngành có quy trình phức tạp, yêu cầu cao.
Nếu bạn là người học CNTT, Tài chính, Kế toán, hoặc đang làm việc trong ngành ngân hàng nhưng muốn chuyển hướng sang vai trò có tính chiến lược, thì bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ: BA là gì, ITBA là gì, và tại sao ITBA trong ngân hàng lại đáng để bạn theo đuổi.
I. BA là gì?
BA (Business Analyst) là người làm cầu nối giữa bộ phận nghiệp vụ và đội ngũ kỹ thuật (IT). Họ phân tích nhu cầu kinh doanh, tìm ra giải pháp, mô hình hóa quy trình và đảm bảo hệ thống được phát triển đúng theo mong đợi của người dùng.
Vai trò chính của BA:
- Thu thập và phân tích yêu cầu từ người dùng
- Mô hình hóa quy trình nghiệp vụ (Business Process Modeling)
- Viết tài liệu yêu cầu (BRD, FRD, SRS)
- Hỗ trợ kiểm thử (test case, test scenario)
- Là cầu nối giao tiếp giữa các bên liên quan
📎 Xem thêm: BRD – FRD – SRS khác nhau như thế nào?
II. ITBA là gì? BA + IT = Sức mạnh vượt trội
ITBA (Information Technology Business Analyst) là BA chuyên làm việc trong lĩnh vực công nghệ thông tin. ITBA không chỉ hiểu nghiệp vụ mà còn biết cách “nói chuyện” với Developer, Tester, Data Analyst… để đảm bảo hệ thống được xây dựng hiệu quả, đúng nghiệp vụ và có tính khả thi kỹ thuật.
ITBA khác BA truyền thống như thế nào?
Tiêu chí | BA (Business Analyst) | ITBA (IT Business Analyst) |
Định nghĩa | Phân tích bài toán kinh doanh, đề xuất giải pháp cải tiến quy trình. | Phân tích yêu cầu nghiệp vụ và chuyển hóa thành yêu cầu kỹ thuật cho hệ thống CNTT. |
Mục tiêu chính | Tối ưu hiệu quả hoạt động kinh doanh, cải thiện quy trình. | Đảm bảo hệ thống phần mềm đáp ứng đúng và đủ yêu cầu nghiệp vụ. |
Phạm vi công việc | Bao gồm cả dự án có hoặc không có yếu tố CNTT. | Chủ yếu trong các dự án phần mềm, chuyển đổi số, hệ thống CNTT. |
Kiến thức chuyên môn | Nghiệp vụ kinh doanh, phân tích quy trình, logic vận hành. | Nghiệp vụ + kiến thức kỹ thuật: hệ thống, cơ sở dữ liệu, API, công nghệ phần mềm. |
Kỹ năng cần có | Giao tiếp, tư duy phân tích, phỏng vấn, viết BRD, vẽ quy trình (BPMN, flowchart,…). | Toàn bộ kỹ năng của BA + kỹ năng kỹ thuật: viết SRS, Use Case, wireframe, hiểu hệ thống. |
Tài liệu đầu ra chính | BRD, Gap Analysis, Process Map, Stakeholder Map,… | SRS, Use Case, User Story, Wireframe, Data Dictionary, API Spec,… |
Đối tượng làm việc | Khách hàng, người dùng, phòng ban nghiệp vụ, ban lãnh đạo. | Dev, Tester, PO, Technical Architect, PM, người dùng nghiệp vụ,… |
📎 Xem thêm: SQL có thực sự cần thiết với BA ngân hàng?
III. ITBA trong ngân hàng: Vì sao đang “khát” nhân lực?
Trong bối cảnh các ngân hàng đua nhau chuyển đổi số, mở rộng dịch vụ số, thì việc có một ITBA hiểu nghiệp vụ ngân hàng để phân tích, mô hình hóa và hỗ trợ xây dựng hệ thống là cực kỳ cần thiết.
Lý do khiến ITBA trong ngân hàng có tiềm năng phát triển lớn:
- Ngành ngân hàng phức tạp: Quy trình nhiều tầng, liên quan pháp lý, tài chính, kế toán…
- Hệ thống CNTT đồ sộ: Core Banking, Internet Banking, CRM, Data Warehouse…
- Cần người vừa hiểu nghiệp vụ – vừa biết hệ thống
📎 Xem thêm: Mô hình hóa quy trình nghiệp vụ là gì?
IV. Ai nên theo đuổi nghề ITBA trong ngân hàng?
Sinh viên CNTT, Tài chính, Kế toán, Ngân hàng sắp ra trường
- Người đang làm BA ở ngành khác muốn chuyển sang ngân hàng
- Nhân viên IT muốn làm vị trí có ảnh hưởng và hiểu hơn về nghiệp vụ
- Người đang làm BA ngân hàng nhưng còn thiếu hệ thống kiến thức và công cụ
📎 Xem thêm: Lộ trình nghề nghiệp ITBA ngân hàng
BA và ITBA không chỉ là một nghề – mà là một xu hướng chuyển đổi sâu sắc trong tổ chức, đặc biệt trong ngành ngân hàng. Việc trang bị kiến thức bài bản và thực chiến về ITBA sẽ giúp bạn mở ra một hướng đi rõ ràng, chuyên nghiệp và đầy tiềm năng.
👉 Nếu bạn muốn tìm hiểu bài bản về ITBA trong ngân hàng, hãy bắt đầu từ việc đọc thêm các bài viết trên blog hoặc đăng ký nhận tư vấn từ chuyên gia tại đây.