SQL có thực sự cần thiết với BA ngân hàng?

Nhiều bạn đang học hoặc làm Business Analyst (BA) trong ngành ngân hàng thường đặt câu hỏi:
“Mình có cần học SQL không?”

Câu hỏi này hoàn toàn hợp lý, nhất là khi bạn đến từ khối không chuyên về công nghệ, hoặc đang cân nhắc chuyển ngành sang làm BA. Một số người cho rằng BA không cần biết SQL vì đã có đội ngũ kỹ thuật hỗ trợ, trong khi người khác lại khẳng định SQL là kỹ năng sống còn với BA ngân hàng.

Vậy đâu là sự thật? Hãy cùng phân tích cụ thể trong bài viết này.

1. SQL là gì và BA ngân hàng dùng nó để làm gì?

SQL (Structured Query Language) là ngôn ngữ giúp bạn truy vấn dữ liệu từ hệ thống như Core Banking, CRM, DWH (Data Warehouse)…

Là một BA ngân hàng, bạn sẽ cần SQL để:

• Truy xuất dữ liệu phục vụ phân tích nghiệp vụ
• Kiểm tra tính đúng/sai của yêu cầu đã triển khai
• Tự chủ khi kiểm thử hoặc phân tích tình huống
• Đối chiếu dữ liệu trong báo cáo, quyết định

📍 Ví dụ: Hệ thống chuyển tiền liên ngân hàng đang lỗi? Dùng SQL để lọc log 10 giao dịch gần nhất, tìm nguyên nhân phát sinh lỗi.

2. BA ngân hàng có cần viết SQL chuyên sâu không?

Không. Bạn không cần trở thành Developer hay DBA. Nhưng bạn nên biết những phần sau:

• SELECT – FROM – WHERE (truy vấn cơ bản)
• JOIN giữa 2–3 bảng
• GROUP BY, COUNT, SUM để thống kê nhanh
• Một vài CASE WHEN, IF đơn giản

🎯 Mức SQL bạn cần giống như “trình độ đi chợ biết mặc cả” – không cần cao siêu, nhưng đủ dùng để chủ động và không bị lệ thuộc.

📎 Xem thêm: Học SQL cho ITBA: Chỉ cần biết 20% là làm được 80% công việc

3. Khi nào BA ngân hàng bắt buộc cần biết SQL?

SQL trở nên cực kỳ cần thiết khi bạn:

• Làm việc ở các ngân hàng lớn, hệ thống dữ liệu phức tạp
• Phụ trách các yêu cầu liên quan đến báo cáo BI, kiểm thử dữ liệu
• Làm dự án AML, DWH, eKYC hoặc tích hợp hệ thống

Ngoài ra, nếu bạn muốn trở thành Senior BA, PO hoặc Solution Analyst – SQL sẽ là điểm cộng lớn trong hồ sơ và khi phỏng vấn.

4. Nếu không biết SQL thì sao? Có thể làm BA ngân hàng không?

Vẫn có thể làm được, nhưng bạn sẽ:

• Phải phụ thuộc vào Dev/Tester mỗi lần cần dữ liệu
• Mất thời gian chờ hỗ trợ
• Khó kiểm thử hoặc phân tích lỗi hệ thống

🎯 Không biết SQL không phải “rào cản” – nhưng biết SQL sẽ giúp bạn độc lập, hiệu quả và được tôn trọng hơn trong team kỹ thuật.

5. Học SQL ở đâu – bao lâu là đủ?

Bạn có thể học SQL qua:

• Youtube, blog chuyên ngành (W3Schools, SQLZoo, Leetcode SQL)
• Khóa học cơ bản trên Udemy, Coursera, Kteam
• Thực hành trực tiếp trên hệ thống test hoặc data sample

Thời gian học đề xuất:

• 7–10 ngày đầu làm quen (các câu lệnh cơ bản)
• 1–2 tháng thực hành đều đặn là bạn đã đủ dùng

SQL không bắt buộc nhưng rất cần thiết cho một BA ngân hàng chuyên nghiệp. Việc biết SQL giúp bạn tự tin hơn khi phân tích, đặc tả, test dữ liệu và phối hợp cùng các bên kỹ thuật.

👉 Bạn là người mới và đang tìm lộ trình học ITBA có tích hợp cả SQL, đặc tả, mô hình hóa và phân tích quy trình? Đăng ký tư vấn miễn phí tại đây